Санның пайда болуы – әлдеқайда мықты өзгеріс

Садықов Жарылқасын Сәрсембекұлы – инженер-механик, техника ғылымдарының докторы, профессор, КСРО өнертапқышы. ХАА, “Экология” ҰАК және ҚР Заң ғылымдары Академиясының академигі, неміс тілін меңгерген.

Садықов Жарылқасын Сәрсембекұлы 17.07.1950 жылы дүниеге келген
Білімі – жоғары, Қазақ мем-лекеттік ауылшаруашылық институты, инженер-механик, техника
ғылымдарының докторы, профессор, КСРО өнертапқышы. ХАА, “Экология” ҰАК және ҚР Заң ғылымдары Академиясының академигі, неміс тілін меңгерген.

Автомеханиктен аудандық ауыл шаруашылығы басқармасының бас инженер-механигіне дейін, ғылымда инженерден ғылыми орталықтың басшысына дейінгі еңбек жолын еңсерді. Жаратылыстану ғылымдары саласындағы үздік ғылыми зерттеулері үшін Қ.И. Сәтбаев атындағы дипломмен және сыйлықпен марапатталды (2008). Шетелдік журналдардың редколлегия мүшесі болып сайланды, 300-ден астам ғылыми жұмыстары, өнертабыстарға патенттер, соның ішінде халықаралық патенттері бар. 10-нан астам техника ғылымдарының кандидаттарын, докторларын, магистрлерін дайындады. Өнертапқыштық және нақты егіншілік жүйесі саласындағы жетістіктер тек ҚазҰАУ ғана емес, Қазақстан мәртебесін де көтерді. Оған халықаралық инновациялар байқауларда бірқатар шетелдердің алтын медальдары мен дипломдарына ие болғаны дәлел бола алады. Мұндай дәстүр АӨК және цифрлық технологиялар саласында орнықты дамуға қол жеткізуді жеделдету үшін алдағы уақытта да жалғасатын болады.

“Тұқым жағдайы бізде апатты. Кейбір сегменттер бойынша біз толығымен шетелдік монополист
компанияларға тәуелдіміз. Егер олар бізге тұқым жеткізуді тоқтатса, бізде ауылшаруашылық өндірісі
құлдырайды. Біз өзіміздің өнімдерді өсіруіміз керек, селекция, тұқым шаруашылығы саласында қазірдің өзінде құрылған отандық өнертабыстарды жүзеге асыруымыз қажет және өзгелерден сатып алуға миллиардтаған қаражат жұмсамауымыз керек… “Тұқым шаруашылығы туралы” заң бар. Егер заңды орындауға бюджет бөлінбесе, егер технологиялық инновацияға инвестициялар түспесе, онда ең дұрыс заң да ештеңе бермейді.

Бізде «еститін мемлекет» қағидасы ұранға айналған. Менің кандидаттық және докторлық
диссертацияларымның тақырыбы: «Аридті жайылымдарда фитомелиорантты жем-шөп дақылдарының
тұқымдық дақылдарын жинау мәселесінің технологиялық және техникалық шешімдері», – дейді маман өзінің “Мәскеу – бұл тұқым өсіру үшін тұтас технологиялық инновация” атты еңбегінде (≥ 100 өнертабыс, ВИМ).

Сондай-ақ сала жайында ғалым тағы мынадай өзекті ойларды алға тартады: “Санның туындауы –
комбайнның немесе автомобильдің өнертабысынан гөрі мықты өзгеріс. Сандар адам өмірінің құрылымын өзгертеді. Біз жасаған өнертабыстар нақты егіншілік жүйесінің технологиялық негізіне жеке қолдау мен ілгерілету­ді қамтиды. Оның әлеуеті бар, бірақ онымен жұмыс жасау керек: тұрақты даму, цифрлық бастамаларды іске асырудағы прогресс, Қазақстандағы өсімдік шаруашылығын зияткерлендіру мақсаттарына қол жеткізу үшін және оның пайдасын барынша арттыру үшін дұрыс арнаға бағыттау. Әлемдік деңгейдегі өнертабыстарды өткізу үшін Президентке, Ауыл шаруашылығы министрлігіне (20. 01.2021 ж. №20120 және т. б.) шағымданды, бірақ аграрлық ғылымдағы сыбайлас жемқорлық тыйылар емес … Алайда, өндіріс пен ғы­лымда жинақталған беріктік қоры, сондай-ақ ҒЗТКЖ-дағы мол тәжірибе болашаққа сеніммен және оптимизммен қарауға, жаңа мақсаттар қоюға және алға басуға мүмкіндік береді. Зияткерлік меншікті қорғау инновацияның қайнар көзі болып табылады және болашақта да солай болуы керек...

Егер сізде тақырып бойынша сұрақтар туындаса, оны келесі электрондық поштаға жіберіңіз: sadykov_50@list.ru,
тел.: 87058411691 және ол сұрақтарды іс-шарада міндетті түрде қарастырыңыз.